www.administracja5.fora.pl

Martuska

Karinko czym dzielisz Very Happy

ja poprosze o ściągi ale żeby mi nie ucieło przy drukowaniu Razz

[link widoczny dla zalogowanych]

@kalabuziaczek@ · Dołączył: 13 Mar 2009 Posty: 835 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

nie mam już tego Rolling Eyes

niech wyślą osoby co już dostały Smile

Biedroneczka

dzieki Moo Smile

stan

Moo czy jako początek tego łańcuszka mogę Cię prosić o przesłanie - [link widoczny dla zalogowanych]
Dzięki:)

Ingrid

Ponawiam swoją prośbę o przesłanie materiałów z finansów publ.
Ktokolwiek kto ma te materiały, prosze niech prześle je na e-mail:
[link widoczny dla zalogowanych]
Będe bardzo wdzięczna Smile

Marcin

[link widoczny dla zalogowanych]

Może się komuś przyda. Wink

Moo

z opoznieniem, ale wyslalam te materiały które dostalam od Kali Smile

rozsylajcie dalej Smile

)

@kalabuziaczek@ · Dołączył: 13 Mar 2009 Posty: 835 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

Axel

spróbuj jeszcze raz, bo dostałem pustego maila

Ingrid

Bardzo dziękuje za materiały z finansów.
Pozdrawiam i życzę powodzenia na egzaminach Smile

@kalabuziaczek@ · Dołączył: 13 Mar 2009 Posty: 835 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

1) Proszę zdefiniować pojęcie prawo finansowe.

PRAWO FINANSOWE – jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie.

2) Systematyka prawa finansowego ze wskazaniem najważniejszych aktów prawnych.

Zakres prawa finansowego – systematyka :
1. prawo budżetowe (gminy, powiat, województwo, jednostki budżetowe, zakłady)
2. prawo podatkowe;
3. prawo celne;
4. prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i społecznych.
5. prawo jednostek samorządu terytorialnego;
6. prawo walutowe i dewizowe;
7. prawo bankowe;
8. prawo finansowe podmiotów gospodarczych;

3) Jaka jest budowa normy prawnofinansowej + przykład.

Budowa normy prawnofinansowej:
a) hipoteza
- powoływanie się na akt normatywny (źródła prawa z którego wynika jej obowiązywanie).
- Powołanie się na stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję;
b) dyspozycja
- przedmiot normy – określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, może być ono szczegółowo określone co do miejsca i sposobu jego wykonania .
- podmioty normy – czynny 9uprawniony) i bierny (zobowiązany).
c) sankcje – z reguły są to dolegliwości karne lub materialne.

4) Jakie są źródła prawa finansowego.

Źródła prawa finansowego :
a) ustrojowe (konstytucja)
b) prawa materialnego;
c) prawa formalnego;
d) prawa państwowego (określają relacje np. o podatkach)
e) prawa lokalnego (relacje między podatnikami a np. osobami fizycznymi, np. gmina, województwa).

5) Proszę przedstawić definicję: finanse publiczne.

FINANSE PUBLICZNE – publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące.

6) Proszę scharakteryzować pojęcia sektor rządowy i sektor samorządowy z punktu widzenia finansów publicznych.

SEKTOR RZĄDOWY – organ władzy publicznej oraz podległe im jednostki organizacyjne w całości lub części finansowane ze środków publicznych.
SEKTOR SAMORZĄDOWY – jednostki samorządu terytorialnego czyli gminy, powiaty i ich organy oraz podległe im jednostki organizacyjne.

7) Krótka charakterystyka pojęcia : środki publiczne.

Środki publiczne to :
a) dochody publiczne – daniny publiczne (np. podatki) i inne dochody wynikające z umów cywilnoprawnych.
b) Przychody budżetów jednostek samorządu terytorialnego pochodzące ze sprzedaży papierów wartościowych , prywatyzacji majątku , z otrzymanych kredytów i pożyczek.
c) Bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych oraz przychody jednostek organizacyjnych pochodzące z ich działalności.

Cool

Jakie procesy obejmują finanse publiczne.

Finanse publiczne obejmują następujące procesy :
a) pobieranie i gromadzenie dochodów;
b) wydatkowania środków publicznych;
c) finansowanie deficytu;
d) zaciągania zobowiązań;
e) zarządzania środkami publicznymi;
f) zarządzania długiem publicznym.

9) Na czym polega i w czym się przejawia zasada jawności finansów publicznych.

Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez :
a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
c) Podawanie do publicznej wiadomości :
- kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
- zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów;
d) udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.

10) Jakie czynności podejmują podmioty państwowe w celu realizacji zasady jawności finansów publicznych?

Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez :
a) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
b) Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
c) Podawanie do publicznej wiadomości :
- kwot dotacji udzielonych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
- zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów;
udostępnienie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.

11) Definicja pojęcia jednostka budżetowa.

JEDSNOSTKI BUDŻETOWE - jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

12) Sposób finansowania jednostek budżetowych.

Jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

13) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji jednostek budżetowych.

Jednostki budżetowe tworzą, łączą i likwidują :
- ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe jednostki budżetowe.
- Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego np. rada gminy lub powiatu.
- Gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe;

14) Definicja zakładu budżetowego.

ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ;
- odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ;
- pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają :
- dotację przedmiotową z budżetu;
- dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;

15) Sposób finansowania zakładu budżetowego.

ZAKŁADY BUDŻETOWE – jednostki organizacyjne sektora finansów, które ;
- odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania ;
- pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych , za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymają :
- dotację przedmiotową z budżetu;
- dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;

16) Zasady tworzenia, łączenia i likwidacji zakładu budżetowego.

Zakłady budżetowe tworzą, łączą i likwidują :
- ministrowie , kierownicy urzędów centralnych lub wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe zakłady budżetowe;
- organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe;

17) Definicja gospodarstwa pomocniczego.

GOSPODARSTWEM POMCNICZYM jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.

1 Cool

Sposób finansowania gospodarstwa pomocniczego.

Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, za wyjątkiem przypadku gdy otrzyma z budżetu dotacje przedmiotowe.

19) Zasady tworzenia ,łączenia i likwidacji gospodarstwa pomocniczego.

Gospodarstwo pomocnicze tworzy i likwiduje :
• kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody ;
- właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody – w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych.
- Zarządu jednostki samorządu terytorialnego w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych , powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.

20) Środki specjalne :
a) Jakie są podstawy do wyodrębniania środków specjalnych na rachunkach bankowych.
b) Jakie jest przeznaczenie środków specjalnych.

ŚRODKI SPECJALNE – są środkami finansowymi , gromadzonymi przez jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych :
- na podstawie odrębnych ustaw oraz uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.
- Z tytułu spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej.
- Z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce budżetowej w zarząd bądź w użytkowanie .
- Z tytułu sprzedaży zapasów środków materiałowych przechowywanych w celach mobilizujących.

Środki specjalne przeznacza się na :
- cele wskazane w ustawie lub uchwale, na podstawie której utworzono te środki.
- Cele wskazane przez darczyńcę lub spadkowcę;
- Remont lub odtworzenie mienia (utraconego, uszkodzonego, zapasów materiałowych przechowywanych w celach mobilizacyjnych).

21) Fundusze celowe : - definicja i przykłady funduszy celowych.

FUNDUSZEM CELOWYM – jest to fundusz ustawowo powoływany przed dniem wejścia w życie ustawy, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz.
PRZYKŁAD ?? (państwowe fundusze celowe, gminne, powiatow lub wojewódzkie fundusze celowe).

22) Czyje zadania mogą być realizowane przez fundusze celowe.

Fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu :
- państwa – jest państwowym funduszem celowym;
- gminy , powiatu lub województwa – jest gminnym , powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym.

Podstawa gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy.

23) Jakie są źródła wydatków dokonywanych przez fundusze celowe.

Wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane :
- poza przypadkami gdy pochodzą one z zaciągniętych kredytów i pożyczek – tylko w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich.

24) Co to jest gospodarka finansowa : zdefiniować pojęcie – gospodarka finansowa.

GOSPODARKA FINANSOWA – tworzenie , gromadzenie, dzielenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych .

25) Przedstaw charakterystykę metody zwrotnej i bezzwrotnej.

METODA ZWROTNA – polega na tworzeniu , gromadzeniu i rozdzielaniu zasobów pieniężnych na czas oznaczony, z obowiązkiem ich zwrotu po upływie oznaczonego terminu.

METODA BEZZWROTNA – polega na nieodpłatnym i bezzwrotnym wyposażeniu poszczególnych podmiotów w środki pieniężne i ma zastosowanie przede wszystkim do jednostek budżetowych świadczących – co – do – zasady – nieodpłatne usługi.

26) Scharakteryzuj pojęcia polityka finansowa i system finansowy.

POLITYKA FINANSOWA – świadoma i celowa działalność ludzi i instytucji polegająca na ustalaniu i realizacji określonych celów za pomocą środków finansowych.
SYSTEM FINANSOWY- ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe.

27) Definicja budżetu państwa.

BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów :
a) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa;
b) sądów i trybunałów;
c) administracji rządowej;
Budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”.
Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.

Budżet, budżet, zestawienie planowanych na dany okres (np. tydzień, miesiąc, najczęściej rok) dochodów i wydatków jednostki gospodarującej. Celem sporządzania budżetu jest racjonalizacja wydatków. Budżet stanowi podstawę finansowego planowania przedsięwzięć oraz dostarcza najważniejszych informacji potrzebnych do kontroli prowadzonej działalności.

2 Cool

Czyim rocznym planem jest budżet państwa
BUDŻET PAŃSTWA – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów :
A) organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa;
B) sądów i trybunałów;
C) administracji rządowej;

29) Co ustala ustawa budżetowa?

Ustawa budżetowa ustala :
a) dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów klasyfikacji budżetowej.
b) Wydatki budżetu państwa.
c) Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia.
d) Limity zatrudnienia w administracji rządowej.
e) Przychody i rozchody budżetu państwa.
f) Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych.
g) Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych;
h) Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa.

a) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych;
b) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i ich wysokość.

Budżetowa ustawa, jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w państwie, określający jego roczny plan finansowy obejmujący dochody i wydatki zwane budżetem państwa. Projekt ustawy budżetowej opracowany przez ministra finansów (minister), uchwalany jest przez Radę Ministrów i przedstawiany sejmowi i senatowi do 31 X każdego roku.
Jeżeli rząd nie jest w stanie przedstawić go w tym terminie, to zobowiązany jest do przedłożenia projektu ustawy o prowizorium budżetowym, która określa dochody i wydatki państwa na określoną część roku i traci moc z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej.
Ogólne zasady i tryb gromadzenia środków pieniężnych objętych budżetem państwa oraz przeznaczania tych środków na finansowanie zadań wynikających z funkcji państwa oraz formy organizacyjnoprawne jednostek, które realizują zadania objęte budżetem jest zawarta w ustawie prawo budżetowe.

30) Z jakich elementów składa się uzasadnienie projektu ustawy budżetowej.

Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienia składające się z :
a) głównych celów polityki społecznej i gospodarczej;
b) założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i dwa kolejne lata dotyczące :
- kształtowania się produktu krajowego brutto (PKB);
- państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu państwa.
- Poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

31) Proszę zdefiniować system budżetowy.

SYSTEM BUDŻETOWY – zespół norm prawnych regulujących organizację finansowych organów państwa i instytucji objętych gospodarką budżetową oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa a także zasady ich wydatkowania.
32) Jakie procesy składają się na gospodarkę budżetową.

Gospodarka budżetowa polega na :
a) planowaniu budżetowym;
b) gromadzeniu dochodów budżetowych;
c) dokonywaniu wydatków budżetowych;
d) kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej (budżetowej).

33) Proszę przedstawić rodzaje i funkcje budżetu.

RODZAJE kontroli budżetowej :
- ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego;
- bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego;
- ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowosci wykonania planu budżetowego.
FUNKCJE BUDŻETU :
a) rozdzielcza (redystrybucyjna) – gromadzenie, podział i wydatkowanie zasobów pieniężnych na sfinansowanie wydatków ponoszonych przez państwo (sfere budżetową, fundusze ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorstwa, gminy).
Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych :
- dotacje inwestycyjne;
- dopłaty do kredytów na wybrane cele;
- wydatki związane z poręczeniami państwowymi;
- wydatki na promocję eksportu;
- wydatki na prywatyzację ;
- dotacje inwestycyjne.
W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy :
- różnymi działami gospodarki narodowej;
- różnymi regionami kraju;
- różnymi grupami ludności;
- różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).
b) kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej.

34) Jakie są wydatki o charakterze fakultatywnym mające za zadanie wspieranie procesów gospodarczych.

Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych :
- dotacje inwestycyjne;
- dopłaty do kredytów na wybrane cele;
- wydatki związane z poręczeniami państwowymi;
- wydatki na promocję eksportu;
- wydatki na prywatyzację ;
- dotacje inwestycyjne.

35) Jakie są konsekwencje redystrybucji budżetu państwa.

W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy :
- różnymi działami gospodarki narodowej;
- różnymi regionami kraju;
- różnymi grupami ludności;
- różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).

36) Proszę przedstawić rodzaje kontroli budżetowej.- i na czym każda z nich polega.

kontrola – ściśle związana z funkcja rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem oceny celowości , legalności i efektywności gospodarki budżetowej.
RODZAJE kontroli budżetowej :
- ex ante (wstępną) – odnosząca się do planu budżetowego;
- bieżącą – w toku wykonywania planu budżetowego;
- ex post – zwaną sprawozdawczą – odnosząca się do prawidłowości wykonania planu budżetowego.

37) Jaki jest charakter kryteriów klasyfikacji budżetowej.

Charakterystyka klasyfikacji budżetowej, KRYTERIA KLASYFIKACJ:
a) podmiotowe – podział resortowy , każda część odpowiada poszczególnym organom administracji rządowej np. Budżet Ministra kultury i Sztuki.
b) Przedmiotowo – funkcjonalne – podział według źródła pochodzenia np. podział dochodów na dochody od osób prawnych lub osób fizycznych a wydatków według celów przeznaczenia środków. Dochody i wydatki podlegają podziałowi na działy i rozdziały a te z kolei na np. *Dział – Szkolnictwo zawodowe; rozdziały :szkoły zasadnicze , technika, licea zawodowe.
c) Rodzajowa – paragrafy określające rodzaje dochodów np. z VAT-a także rodzaje wydatków np. wynagrodzenia osobowe. W obrębie paragrafów można dokonać szczegółowszego podziału na tzw. pozycje.

3 Cool

Proszę zdefiniować pojęcie : dochód z budżetu państwa oraz przedstawić jego rodzaje.

DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA – wszelkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego, ludnosci czy z zagranicy.

Rodzaje :
DOCHODY RZECZYWISTE - pochodzą od jednostek spoza systemu budżetowego m.in. od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych i kształtują wielkość budżetu.
DOCHODY ROZLICZENIOWE – zwane przelewami wewnątrz budżetowymi, polegają na przesuwaniu dochodów budżetowych miedzy budżetem państwa a budżetami lokalnymi gmin.

39) Jakie są kryteria klasyfikacji dochodów budżetu państwa.

KLASYFIKACJA DOCHODÓW kryteria :
a) ekonomiczne – grupowanie według źródła pochodzenia np. od podmiotów gospodarczych czy osób fizycznych.
b) Prawne :
- bezzwrotne (podatki)
- zwrotne (obligacje)
- odpłatne (świadczenie ze strony)
- nieodpłatne (podatki państwa – opłata skarbowa)
- przymusowe (podatki)
- dobrowolne (pożyczki)
- zasadnicze (podatki)
- uboczne (cła)
c) organizacyjne : budżetu państwa i gmin.

40) Proszę o przedstawienie katalogu dochodów budżetu państwa.

Katalog – dochód budżetu państwa :
a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego , funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych;
b) cła;
c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;
d) dywidendy;
e) wpłaty z zysku Narodowego banku polskiego (NBP);
f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
i) opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa;
j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;
l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych;
ł) grzywny , mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych;
m) spadki , zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;
n) inne dochody publiczne :obligacje, bony skarbowe, pożyczki.

41) Proszę zdefiniować pojęcie wydatków budżetowych oraz wskazać cele na jakie przeznaczone są wydatki (skarbu) państwa.

WYDATKI budżetowe– wydatkowanie środków pieniężnych przez państwo w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.

WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA PRZEZNACZONE SĄ NA :
a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały;
b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
c) dotacje celowe i zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;
d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;
e) dotacje na zadania określone ustawami;
f) współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi;

42) Pożyczki z budżetu państwa; - dla kogo mogą one być udzielone i z czego wynikają zasady ich udzielania.

Z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej mogą być udzielane pożyczki :
a) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego;
b) wynikające z umów międzynarodowych;
c) wynikające z ustaw i innych niż ustawa budżetowa;

Pożyczki udzielane z budżetu państwa są oprocentowane; wysokość oprocentowania określa ustawa.

43) Klasyfikacja wydatków budżetowych....................................................................................

a) wydatki bieżące :
- subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
- dotacje;
- wynagrodzenia i wyposażenia(?) oraz składki od nich naliczone;
- inne świadczenia na rzecz osób fizycznych;
- zakupy towarów i usług;
- inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych realizującą ich statutowych zadań.

44) Proszę scharakteryzować pojęcie dotacji i przedstawić ich rodzaje.

DOTACJAMI są, podlegającym szczególnym zasadom rozliczenia, wydatki budżetu państwa przeznaczone na :
a) finansowanie lub dofinansowanie:
- zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;
- ustawowo określonych zadań, realizowanych przez jednostki inne niż samorządu terytorialnego;
- bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;
- zadań zleconych do realizacji jednostkom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych w tym fundacjom i stowarzyszeniom;
- kosztów realizacji inwestycji, zwane dalej „dotacjami celowymi”
b) dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, zwane dalej „dotacjami podmiotowymi”;
c) dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług kalkulowanych według stawek jednostkowych zwane dalej „dotacjami przedmiotowymi”;
d) dopłaty do oprocentowania kredytów banków w zakresie określonym w odrębnej ustawie;
e) pierwsze wyposażenie w środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, zwane dalej „dotacjami na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe”;

RODZAJE DOTACJI :
- dotacje celowe;
- dotacje przedmiotowe;
- dotacje podmiotowe;
- dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe;

RODZAJE DOTACJI -------------???Sprawdź czy to o to chodzi.
a) wydatki na obsługę długu Skarbu państwa :
- wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych;
- oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek;
- wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb państwa poręczeniom i gwarancjom;
b) wydatki majątkowe :
- wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;
- wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
c) wydatki inwestycyjne z budżetu państwa finansowane są inwestycje państwowych jednostek budżetowych, w tym ich gospodarstw pomocniczych;

45) Co to są dotacje celowe, na jakiej podstawie są one udzielane i komu one przysługują.

DOTACJE CELOWE –są to koszta realizacji inwestycji.
Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie i dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji :
a) państwowych zakładów budżetowych;
b) innych państwowych jednostek organizacyjnych dla których zasady gospodarki finansowej określają odrębne ustawy;
c) jednostek nie zaliczonych do sektora finansów publicznych na podstawie odrębnych uprawnień zamieszczonych w ustawie budżetowej lub innej ustawie;
d) realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie :
- własne;
- z zakresu administracji rządowej,
- inne zlecone ustawami.
e) związanych z badaniami naukowymi lub pracami badawczo – rozwojowymi.

Inwestycje państwowych jednostek budżetowych mogą być dofinansowane z :
a) części zysku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej;
b) środków specjalnej państwowej jednostki budżetowej.

Dotacje celowe dla przedsiębiorców mogą być udzielane na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska, mających szczególne znaczenie dla gospodarki narodowej łączna kwota dotacji, przeznaczonych w kolejnych latach nie może być wyższa niż 50 % planowanej wartości kosztorysowej inwestycji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej i podlega ustaleniu przy wprowadzeniu tej inwestycji do ustawy budżetowej.

46) Proszę przedstawić zagadnienie programów wieloletnich.(charakterystyka).

PROGRAMY WIELOLETNIE – ujmowane są w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej i ustanowione są przez Radę Ministrów, a na mocy ustawy , jeżeli koszty realizacji programu przekraczają kwotę 100.000.000.zł.

Program wieloletni może być ustanowiony wyłącznie w celu realizcji zadań dotyczących :
a) obronności i bezpieczeństwa państwa;
b) ochrony środowiska;
c) rozwoju gospodarki w tym restrukturyzacji wybranych dziedzin;
d) rozwoju nauki;
e) ochrony ogólnonarodowej ; dziedzictwa kulturowego;
f) wspieranie rozwoju regionalnego.

Dla każdego programu określa się:
a) nazwę programu;
b) jednostkę organizacyjna realizującą program lub koordynującą jego wykorzystanie;
c) cel programu;
d) zadania które mają być sfinansowane z budżetu państwa;
e) okres realizacji programu;
f) łączne nakłady, w tym z budżetu państwa na realizacje programu;
g) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.

Realizacja programów wieloletnich może być podzielona na etapy.

47) Co to jest deficyt budżetowy i jakie są źródła jego pokrycia.

DEFICYT BUDŻETOWY - różnice między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowią odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa.

Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z :
a) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
b) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
c) pożyczek;
d) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
e) nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych;

4 Cool

Scharakteryzuj poszczególne etapy procedury budżetowej.

1) Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem;
b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;

2) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium.
3) W przypadku gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy :
a) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym;
b) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.

49) Jaką rolę spełnia Minister Finansów w relacji z Radą Ministrów na etapie przygotowywania projektu ustawy budżetowej.?

Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
a) projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem;
b) planowane przychody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii Prezydenta RP, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej , Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu , Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy;

Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy

Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad :
a) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa;
b) poziomem deficytu.

50) Czyje planowane dochody i wydatki przedstawia Minister Finansów Radzie Ministrów?

Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów :
 planowane przychody i wydatki:
- Kancelarii Sejmu,
- Kancelarii Senatu,
- Kancelarii Prezydenta RP,
- Sądu Najwyższego,
- Naczelnego Sądu Administracyjnego.
- Trybunału Konstytucyjnego,
- Najwyższej Izby Kontroli,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Rzecznika Praw Dziecka,
- Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
- Instytutu Pamięci Narodowej ,
- Komisji Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ,
- Krajowego Biura Wyborczego oraz
- Państwowej Inspekcji Pracy;

51) Co należy rozumieć pod pojęciem : projekt ustawy budżetowej i prowizorium budżetu?

USTAWA O PROWIZORIUM BUDŻETOWYM – określa poziom dochodów i wydatków budżetu państwa na okres trwania prowizorium, tzn. do czasu uchwalenia budżetu przez Sejm.
PROJEKT USTAWY BUDŻETOWEJ – jest to projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem.(przedstawiany przez Ministra Finansów).

52) Co ustala ustawa budżetowa?

Ustawa budżetowa ustala :
a) dochody budżetu państwa;
b) wydatki budżetu państwa;
c) deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia;
d) limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń w państwowych jednostkach budżetowych;
e) przychody i rozchody budżetu państwa;
f) zestawienie przychodów i wydatków państwowych zakładów budżetowych, gospodarstwa pomocniczych i środków specjalnych;
g) plany finansowe państwowych funduszy celowych;
h) wykaz programów wieloletnich;
i) wykaz inwestycji wieloletnich;
j) dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań zleconych ustawami;
k) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych ;
l) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i kwoty dotacji;
m) dotacje celowe na wykonywanie zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego;
n) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, nie podlegające zwrotowi, oraz wydatki, które będą nimi sfinansowane.

53) Jak skonstruowane są plany finansowe podmiotów sektora budżetowego?

Plany finansowe państwowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych , włączone do ustawy ujmuje się w podziale na części budżetowe i rodzaje działalności , z wyodrębnieniem stanu początkowego i końcowego środków obrotowych, przychodów własnych, dotacji z budżetu państwa, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od wynagrodzeń, wydatków majątkowych oraz wpłat do budżetu.

Plany finansowe państwowych funduszy celowych ujmuje się w ustawie budżetowej oddzielnie dla każdego funduszu z wyodrębnieniem :
a) stanu początkowego i końcowego funduszu;
b) przychodów własnych oraz z budżetu państwa.

54) W jaki sposób ujmowane są w ustawie budżetowej dotacje celowe?

Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zlecone ustawami ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na :
a) poszczególne stopnie jednostek samorządu terytorialnego;
b) części budżetowe, z których przekazywane są dotacje , oraz
c) działy klasyfikacji budżetowej.

55) Co zawiera uzasadnienie dołączone do projektu ustawy budżetowej?

Do projektu ustawy budżetowej załącza się uzasadnienie zawierające w szczególności:
a) główne cele polityki społecznej i gospodarczej;
b) założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa kolejne lata, dotyczące :
- kształtowania się PKB;
- państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu Państwa;
- poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych;
- bilansu płatniczego;
- obrotów bieżących;
- poziomu zatrudnienia i bezrobocia;
- dochodów budżetu państwa;
- deficytu budżetu państwa;
c) kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
d) przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok poprzedzający rok, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej;
e) omówienie projektowanych :
- przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budzetowych;
- przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych;
- wykazów zadań objętych programem wsparcia rozwoju regionalnego;
f) informacje o przewidywanej na koniec roku budżetowego wysokości długu Skarbu Państwa oraz aktywów finansowych Skarbu państwa, będących jednocześnie długiem innych podmiotów sektora finansów publicznych, wraz z odpowiednimi wartościami odnoszącymi się do.................................

56) Jakie są ogólne zasady wykonywania budżetu?

Ogólne zasady wykonywania budżetu :
Dysponenci części budżetowych :
a) w terminie do dnia 25 października, przekazują informacje :
- jednostkom podległym – o kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń, oraz limitach zatrudnienia osób;
- jednostkom podległym o kwotach dochodów i wydatków w tym wynagrodzeń oraz limitu zatrudnienia osób;
- jednostkom samorządu terytorialnego – o kwotach dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, przyjętych w projekcie ustawy budżetowej;
b) w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej :
- przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej, zwany dalej „układem wykonawczym”. Układ wykonawczy opracowuje się w podziale na działy, rozdziały i paragrafy klasyfikacji dochodów i wydatków;
- przekazują jednostkom podległym informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków , w tym wynagrodzeń oraz limitach zatrudnienia osób.

Rada ministrów kieruje wykonaniem budżetu państwa a Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę nad :
c) realizacją dochodów i wydatków budżetu państwa;
d) poziomem deficytu.

57) Wskazać obowiązki ciążące na dysponentach części budżetowych?............
Dysponenci części budżetowych – sprawują nadzór i kontrolę nad całością gospodarki finansowej podległym im jednostek organizacyjnych i w tym celu nie rzadziej niż raz na kwartał, dokonują okresowych ocen dotyczących :
a) przebiegu wykonania zadań oraz dochodów i wydatków przez podległe im jednostki organizacyjne;
b) wykorzystanie dotacji udzielonych z budżetu państwa;
c) realizacji innych zadań finansowych z budżetu państwa oraz podejmujący...........................................
d) prawidłowości i terminowości pobierania dochodów;
e) zgodności wydatków z planowanym przeznaczeniem ;
f) prawidłowość wykorzystania środków finansowych w tym zakres zrealizowanych zadań;
g) wysokość i terminy przekazywania dotacji;
h) prawidłowość wykorzystania dotacji udzielanych z budżetu państwa pod względem zgodności z przeznaczeniem oraz wysokości wykorzystania........................................

5 Cool

Jakie są zasady gospodarki finansowej?

ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ :
a) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem;
b) ustalone, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów;
c) dokonywanie wydatków następuje na granicach kwot określonych w planie finansowym;
d) wydatków na współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi – mogą być dokonane po uzyskaniu tych środków;
e) zlecenie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej ofercie;
f) wydatki na usługę Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami budżetu;
g) wydatki nie przewidziane których obowiązkiem płatności wynikają z trybów egzekucyjnych lub wyroków sądowych mogą być dokonywane bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel;
h) przeniesienie wydatków w budżecie mogą być dokonywane na zasadach i w zakresie określonych w ustawie o finansach publicznych.
i) dotacje celowe przyznane jednostkom samorządu terytorialnego nie wykorzystywanych w danym roku podlegają zwrotowi w stopniu w jakim nie zostały wykorzystane.

59) Jaki jest reżim wykonywania dotacji i funduszy celowych?

Dotacje – reżim ich wykorzystywania :
a) udzielone z budżetu państwa wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrane w nadmiernej wysokości podlegają zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w terminie do dnia 28 lutego następnego roku, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
b) odsetki nalicza się odpowiednio od dnia przekazania dotacji z budżetu państwa lub stwierdzenia nieprawidłowego naliczenia dotacji. W przypadku pobrania dotacji w nadmiernej wysokości, zwrotowi do budżetu państwa podlega ta część dotacji, która została nadmiernie pobrana;
c) wykorzystanie dotacji niezgodne z przeznaczeniem wyklucza prawo do ubiegania się o przyznanie dotacji przez kolejne 3 lata;

Fundusze celowe :
a) niedozwolone jest dokonywanie zmian w planie przychodów państwowego funduszu celowego;
b) przeniesienia wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu mogą być dokonywane , przez organy lub dysponenta funduszu, po uzyskaniu zgody ministra nadzorującego państwowy fundusz celowy.

60) Pojęcie blokowania wydatków budżetowych.

BLOKOWANIE – oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa.
Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia:
a) niegospodarności w poszczególnych jednostkach;
b) opóźnień w realizacji zadań;
c) nadmiaru posiadanych środków;
d) naruszenia zasad gospodarki finansowej;

Blokowanie – w przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej – może nastąpić na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa.

61) Jakie organy mają prawo i w jakich sytuacjach podejmują decyzję o blokowaniu środków budżetowych?

Decyzję o blokowaniu planowanych wydatków podejmują :
a) Minister Finansów – w zakresie całego budżetu państwa , z wyłączeniem wydatków naczelnych organów;
b) Dysponenci części budżetowych – w zakresie ich części budżetu państwa.
Minister Finansów , po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, może utworzyć nowa rezerwę celową i przenieść do tej rezerwy kwoty zablokowanych wydatków.
Blokowanie planowanych wydatków budżetowych może nastąpic w przypadku stwierdzenia:
e) niegospodarności w poszczególnych jednostkach;
f) opóźnień w realizacji zadań;
g) nadmiaru posiadanych środków;
naruszenia zasad gospodarki finansowej;
Decyzję o blokowaniu wydatków podejmuje Rada Ministrów , w drodze rozporządzenia, po uzyskaniu w tej samej sprawie pozytywnej opinii Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu
62) Wskazać organy państwowe jakie uczestniczą w konstrukcji wykonania budżetu.

63) Co zawiera sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej.

Sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać :
a) dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych;
b) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa, sporządzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej;
c) przychody i wydatki zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych środków specjalnych oraz państwowych funduszy celowych;
d) omówienie wykonania budżetu państwa , z uwzględnieniem różnic między budżetem uchwalonym a wykonanym;
e) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego;

64) Co wchodzi w skład informacji dotyczącej wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego – powinna zawierać odrębnie dla każdego stopnia jednostek samorządu terytorialnego :
a) zestawienie dochodów wg. ważniejszych źródeł;
b)
c) zestawienie dochodów wg. ważniejszych rodzajów wydatków;
d) zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych oraz funduszy celowych;
e) omówienie wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Minister Finansów – przedstawia Komisji Sejmowej właściwej do spraw budżetu i NIK informacje o przebiegu wykonania budżetu państwa za 1 półrocze w terminie do dnia 10.09 tego roku.

65) Wskazać przykładowe rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa.

Wydatki budżetu państwa dokonywane są poprzez obciążenie centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.
Rachunki bankowe prowadzone dla obsługi budżetu państwa :
a) centralny rachunek bieżący budżetu państwa;
b) rachunki bieżące jednostek naczelnych organów;
c) rachunek bieżący środków pochodzących ze źródeł zagranicznych , nie podlegających zwrotowi ;
d) rachunki bieżące państwowych funduszy celowych;
e) rachunki bieżące zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych;
f) rachunki pomocnicze;
g) rachunki państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami RP;
h) obsługę bankową budżetu państwa w zakresie rachunków bankowych z wyłaczeniem rachunków państwowych jednostek budżetowych – mających siedzibę poza granicami RP – prowadzi NBP.

69. Proszę podać przykłady fakultatywnych dochodów gminy.

Art. 4. Dochodami gminy mogą być: (fakutlatywne)
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy,
2) dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
3) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,
4) dotacje z funduszów celowych,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę,
7) opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących dochody gminy,
Cool

odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.

70. Proszę porównać dochody obligatoryjne powiatu i województwa i na tej podstawie wskazać podobieństwa i różnice.
Art. 8. Dochodami powiatu są: (obligatoryjne)
1) udział, w wysokości 1% wpływów, ze stanowiącego dochód budżetu państwa podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie powiatu, ustalony w sposób określony w art. 10,
2) subwencja ogólna,
3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych powiatu,
4) dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań służb, inspekcji i straży, o których mowa w ustawie o samorządzie powiatowym,
5) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat na podstawie odrębnych ustaw,
6) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych powiatu,
7) odsetki od środków finansowych powiatu gromadzonych na rachunkach bankowych,
Cool

dochody z majątku powiatu.

Art. 11. Dochodami województwa są: (obligatoryjne)
1) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości:
a) 1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie województwa, ustalonych w sposób określony w art. 13,
b) 0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie województwa, z zastrzeżeniem art. 14,
2) subwencja ogólna,
3) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe województwa oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych województwa,
4) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów,
5) dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych województwa,
6) odsetki od środków finansowych województwa gromadzonych na rachunkach bankowych,
7) dochody z majątku województwa.

71 . Proszę przedstawić przykładowe dochody fakultatywne powiatu i województwa .

Art. 9. Dochodami powiatu mogą być( fakultatywne) :
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych powiatu,
2) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,
3) dotacje z funduszów celowych,
4) dotacje celowe na zadania realizowane przez powiat na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat,
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu,
Cool

odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 12. Dochodami województwa mogą być: (fakultatywne)
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych województwa,
2) dotacje celowe na zadania realizowane przez województwo na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
3) dotacje celowe dla państwowych uczelni zawodowych utworzonych na wniosek sejmiku województwa,
4) dotacje z funduszów celowych,
5) spadki, zapisy i darowizny,
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo,
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa,
Cool

odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,
9) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,
10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.

73.Proszę przedstawić zasady dotyczące udzielania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego.

Zasady i tryb przekazywania dotacji
Dotacje celowe udziela się :
a) na realizacje wieloletnich programów rozwoju województwa, o których mowa w odrębnych przepisach, samorząd województwa;
b) na dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie własne , przy czym łączna wysokość dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 50% wartości kosztorysowej inwestycji.

Zasady postępowania :
a) jednostka samorządu terytorialnego, otrzymująca dotację na dofinansowanie inwestycji, obowiązana jest złożyć wojewodzie w terminie 30 dni od zakończenia roku budżetowego informację zawierającą :
- wykaz inwestycji realizowanych z udziałem dotacji;
- wartości kosztorysowe tych inwestycji;
- kwoty dotacji i kwoty środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego przekazane w ciągu roku na finansowanie poszczególnych inwestycji;
b) jednostka samorządu terytorialnego , która nie przeznaczy w danym roku na finansowanie dotowanej inwestycji środków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w pełnej kwocie obowiązana jest zwrócić dotację, przyznaną w danym roku, w części proporcjonalnej do poniesionych wydatków, w terminie nie później niż do końca roku następującego po roku , w którym otrzymała dotację.
c) Dotacje nie wykorzystane w roku budżetowym zgodnie z przeznaczeniem, podlegają zwrotowi do budżetu państwa.

74.Proszę zdefiniować pojęcia : państwowy dług publiczny, a także dług skarbu państwa oraz przedstawienie zadań Ministra Finansów podjętych w ramach zarządzania długiem publicznym.

Przez PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY – rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.

Przez DŁUG SKARBU PAŃSTWA – rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa.

Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.

Zadania Ministra Finansów :
a) określa , w drodze rozporządzenia , szczegółowe zasady ustalania :
- wartości zobowiązań zaliczanych do państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa;
- wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji;
- kwoty przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji;
b) sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych w zakresie przestrzegania zasady stanowiącej iż państwowy dług publiczny, powiększony o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji, nie może przekroczyć ¾ wartości rocznego PKB.
c) sprawuje kontrolę nad stanem długu Skarbu Państwa;
d) ustala strategię zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz państwowym długiem publicznym , obejmującym w szczególności :
- stabilność makroekonomiczną gospodarki i jej zdolność do rozwoju;
- bezpieczeństwo finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
- koszty obsługi długu Skarbu Państwa;
- kształtowanie struktury zadłużenia;
- wpływ prowadzonych operacji dłużnych na krajowy rynek finansowy;
e) opracowuje trzyletnią strategię oddziaływania na dług sektora finansów publicznych.

75.Jakie są zasady udzielania pożyczek oraz kredytów; oraz emisji papierów wartościowych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą :
a) zaciągać kredyty i pożyczki oraz,
b) emitować papiery wartościowe na :
- pokrycie występującego w ciągu roku niedoboru budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- finansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach jednostki samorządu terytorialnego.
Zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
Zasady:
a) suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, nie może przekroczyć kwoty określonej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego.
b) W przypadku ubiegania się przez jednostkę samorządu terytorialnego o udzielenie kredytu lub pożyczki, a także w przypadku zamiaru emisji przez jednostkę samorządu terytorialnego papierów wartościowych, regionalna izba obrachunkowa, na wniosek jednostki samorządu terytorialnego wydaje opinię o możliwości spłaty kredytu lub pożyczki lub wykupu papierów wartościowych.
c) Opinia jest przekazywana przez jednostkę samorzadu terytorialnego podmiotowi udzielającemu pożyczki lub kredytu oraz podawana jest do wiadomości podmiotu, do których kierowana jest oferta nabycia papierów wartościowych;
d) Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać jedynie takie zobowiązania finansowe , z przeznaczeniem na cel, których koszty obsługi sa ponoszone co najmniej raz do roku, przy czym :
- dyskonto od emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego papierów wartościowych nie może przekraczać 5% wartości nominalnej.
- Kapitalizacja odsetek jest niedopuszczalna.
zakaz zaciągania zobowiązań finansowych, których maksymalna wartość nominalna, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu zawierania transakcji.

gusia · Wysłany: Pon 13:15, 01 Mar 2010 Temat postu:

Próba zdefiniowania pojęcia „finanse publiczne”. Finanse to z łaciny średniowiecznej – działania związane z ruchem pieniądza.

Klasyfikacja finansów:
Najczęściej finanse publiczne przybierają postać gromadzenia i wydatkowania pieniędzy, tworzy się zasoby, które można klasyfikować według kryteriów przedmiotowych i podmiotowych:
a) kryterium przedmiotowe – istotą jest związek między ruchem pieniądza a wywołanym przez ten ruch skutkiem materialnym, zaliczamy tutaj:
- zasoby materialne (charakteryzują się ścisłą więzią między ruchem a skutkiem – np. kupno czegoś – płacąc otrzymujemy usługę)
- zasoby redystrybucyjne (powodują ruchy transferowe ale nie idzie za tym skutek materialny, mają charakter bezzwrotny, np. zasiłek, opłaty, podatki)
- zasoby kredytowe (tutaj także nie mamy substratów materialnych, ale takie zasoby mają charakter zwrotny, zaciągnięcie zobowiązania powoduje, że będzie je trzeba w określonym okresie spełnić)
b) kryterium podmiotowe – łączy się z podziałem systemu finansowego państwa na ogniwa systemu finansowego – pojęcie ogniw nie jest znane ustawie, na gruncie doktryny wykształciła się definicja ogniw systemu finansowego – zróżnicowanych rodzajowo jednostek uczestniczących w systemie finansów państwa. Istnieją grupy tych jednostek:
- grupa podmiotów reprezentujących administrację państwową (ogniwo systemu budżetowego)
- grupa ogniw prowadząca działalność gospodarczą (przedsiębiorcy)
- instytucje o charakterze ubezpieczeniowym
- instytucje bankowe
- podmioty zaliczane do szeroko pojmowanej ludności

Definicje finansów:
1) prof. Stefan Ballard – finanse to procesy i zjawiska pieniężne, do procesów i zjawisk zaliczamy zarówno zdarzenia faktyczne i prawne, istotnym jest to, że wiążą się one z pieniądzem.
2) prof. Wanda Wójtowicz – finanse to pieniężny mechanizm wymiany materialnej.
3) prof. Karol Ostrowski – pisał głównie o finansach państwa socjalistycznego, według niego finanse to pojęcie, które cechuje przejawy i treści działalności finansowej.
4) prof. Jerzy Harasymowicz – finanse to stosunki społeczne, które powstają w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy. Definicja ta eksponuje dwustronność procesów zachodzących, z jednej strony aktywa, z drugiej pasywa  przychody i rozchody (w budżecie państwa), lub przychody i wydatki.
5) prof. Jaśkiewicz – finanse to zjawisko ekonomiczno-społeczne, którego treścią jest gromadzenie pieniędzy i ich wydatkowanie, według tej definicji finanse i pieniądze nie są synonimami. Finanse to ruch, transfer pieniędzy.
6) prof. Borodo – finanse to kategoria ekonomiczna, obejmuje procesy społeczne, które powstają w wyniku gromadzenia i wydatkowania pieniędzy.
7) prof. Kosikowski i Ruśkowski – nowsza definicja – Finanse, to zasoby pieniężne, operacje na tych zasobach oparte i normy prawne dotyczące zasobów i operacji.

Działalność finansowa, definicje:
1) wg. Karola Ostrowskiego  jego rozważania dotyczyły wyłącznie państwa, bo nie było wtedy samorządu terytorialnego; działalność finansowa polega na czerpaniu środków pieniężnych i ich podziale celem zaspokajania określonych potrzeb.
2) Dembowska-Romanowska, Brzeziński  działalność finansowa to z jednej strony czerpanie środków pieniężnych, z drugiej ich wydatkowanie w celu zaspokojenia określonych potrzeb.
3) Komar i Łączkowski  przedmiotem działalności finansowej państwa (i jednostki samorządowej także) jest pobieranie środków pieniężnych i wydatkowanie ich na określone cele.
4) Wanda Wójtowicz  działalność finansowa to procesy o charakterze dwustronnym: gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych, w tych procesach występują nie tylko podmioty prawa publicznego, ale i prywatne (to nowość w tych definicjach). Dopiero w połowie lat 90tych definicją finanse objęto osoby prywatne.

Gospodarka finansowa, definicje:
1) prof. Brzeziński  gospodarka finansowa jest to całokształt czynności prawnych i organizacyjnych mających na celu zgromadzenie środków pieniężnych i ich wydatkowanie
2) Wanda Wójtowicz  gospodarka finansowa to pojęcie szersze niż samo gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych, obejmuje również podejmowanie czynności prawnych i organizacyjnych umożliwiających te dwa procesy. Profesor Wójtowicz proponuje jakby definicję działalności finansowej i gospodarki finansowej w jednym.

Finanse publiczne – to najczęściej stosowane pojęcie w literaturze i ustawodawstwie. Niektórzy autorzy twierdzą, że finanse publiczne to gałąź prawa publicznego, prof. Jaśkiewicz  finanse publiczne to gromadzenie i rozdzielanie zasobów pieniężnych dokonywane przez państwo lub inny związek publicznoprawny, prof. Brzeziński  finanse publiczne to procesy ekonomiczne wiążące się z podziałem dochodu narodowego przez podmioty prawa publicznego, Kosikowski i Ruśkowski  Finanse publiczne, to publiczne zasoby pieniężne, operacje na tych zasobach oparte i normy prawne dotyczące zasobów i operacji.

Na gruncie ustawy o finansach publicznych z 1998 roku po raz pierwszy wyciągnięto przed nawias całość tych zagadnień, w obecnej ustawie definicję finansów publicznych znajdujemy w art. 3. Według powołanej definicji: Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
6) zarządzanie środkami publicznymi;
7) zarządzanie długiem publicznym;
Cool

rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.
Ustawa z 1998 roku zawierała też szereg innych definicji dotyczących np. długu publicznego, środków publicznych. Obecna ustawa jest bardzo podobna w tym zakresie.

W doktrynie dokonuje się podziału finansów na:
- publiczne
- prywatne (finanse osób fizycznych)
Doktryna stara się nakreślić jasne różnice między tymi rodzajami finansów.
1) Gandemait  różnica dotyczy zapewnienia równowagi w ramach finansów: finanse prywatne opierają się na gospodarce rynkowej, natomiast realizacja określonych zadań utrudnia w zakresie finansów publicznych funkcjonowanie gospodarki rynkowej, ale istnieje szereg przejawów gospodarki rynkowej  np. wybór wykonawcy
2) w ramach finansów publicznych dysponujemy przymusem w pozyskiwaniu dochodów na realizację określonych zadań  np. egzekucja podatkowa
3) celem finansów publicznych jest zabezpieczenie interesu publicznego, celem finansów prywatnych jest zabezpieczenie interesów osób fizycznych
4) finanse publiczne – gestorem jest związek publicznoprawny, w przypadku finansów prywatnych nie zawsze gestorem jest ten podmiot komunalny.
Ogólnie doktryna nie wypracowała jednolitej definicji finansów prywatnych, definiuje się je raczej na podstawie różnic.

System finansowy:
Pojęcie systemu finansowego jest szersze niż finansów publicznych, obejmuje też działania podmiotów prywatnych. Nie ma definicji ustawowej. Każdy system wyróżniają dwa rodzaje elementów:
- element materialny (konstrukcja systemu)
- element niematerialny (zasady systemu)
Te dwa elementy powinny być komplementarne.

A) Wanda Wójtowicz:
System finansowy to całokształt funkcjonujących w Polsce, uporządkowanych instytucji finansowych, system finansów publicznych.

System finansowy

Twory: system finansów państwa system finansów jednostki samorządu terytorialnego

W skład systemu finansowego nie wchodzą jednostki nie wchodzące w skład sektora jednostek finansów publicznych. Wanda Wójtowicz wyróżnia IV formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych:
1) jednostki budżetowe
2) zakłady budżetowe
3) gospodarstwa pomocnicze
4) fundusze celowe
Wyeliminowano fundusze specjalne

B) Komar, Łączkowski
System finansów – organizacja finansów, w skład jej wchodzi zespół urządzeń i form umożliwiający gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych
C) Borodo: system finansów publicznych – złożona konstrukcja prawna, działająca w określonym celu – publicznej działalności państwa
D) Brzeziński: system finansów to zespół urządzeń i instytucji prawnych o charakterze publicznym. Postuluje się by system ten opierał się na rozwiązaniach celowych i logicznych. Celem konstruowania tego systemu jest zapewnienie gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych.
E) Jaśkiewicz: system finansów to ogół rozwiązań, instytucji, form powiązanych ze sobą, celem których jest gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych.

Po roku 90 stopień udziału państwa w gospodarce uległ zmianie ilościowej i jakościowej. Więzi między podmiotami uległy zmianie, lecz ciągle są ze sobą powiązane i tworzą zorganizowaną całość.

Funkcje finansów publicznych.
Funkcją finansów publicznych nazywamy sposób oddziaływania, bądź osiągania określonych efektów. W doktrynie wyróżnia się następujące funkcje:
1) funkcja fiskalna – fiskalizm kojarzy się z ciężarami nakładanymi na obywatela, które ciężko udźwignąć. W okresie PRLu podnoszono, że w warunkach gospodarki opartej na uspołecznionych środkach produkcji, nie ma ona racji bytu. Obecnie uważa się ją za funkcję podstawową, nie wymagającą nawet szerszego uzasadniania. Funkcja ta zmierza do pobrania i zgromadzenia środków pieniężnych, które pozwolą na zaspokojenie świadczeń publicznych. Fiskalizm obejmuje nie tylko podatki, ale także cła, akcyzy
2) funkcja redystrybucyjna (rozdzielcza) – ujmowana jest jako celowe, świadome wykorzystywanie instytucji prawno-finansowych do powtórnego podziału tworzonego w państwie produktu krajowego brutto. Można mówić nawet o redystrybucji terytorialnej, przeznaczaniem środków budżetowych zgodnie z polityką państwa na określone terytoria. Realizuje się ją za pomocą – z jednej strony np. systemu podatkowego, z drugiej przez system dotacji, subwencji, zasiłków dla określonych podmiotów.
3) funkcja stymulacyjna (bodźcowa) – najczęściej utożsamiana z oddziaływaniem na poszczególne podmioty (ludność, przedsiębiorców, banki) za pomocą obietnic korzyści finansowych (np. ulg i zwolnień podatkowych) lub zagrożeń dolegliwościami finansowymi (np. pozbawienie premii w przedsiębiorstwie państwowym za niewykonanie planu produkcji). Ma ona element wspierający (np. zwiększenie produkcji, ochrona środowiska naturalnego) oraz zmiękczający (np. odsetki za nieterminową realizację zobowiązań publicznoprawnych)
4) funkcja ewidencyjno-kontrolna – niektórzy autorzy mówią o niej, jako o funkcji ubocznej (W. Wójtowicz). W warunkach gospodarki sterowanej centralnie funkcja ta miała wyraźnie kontrolny charakter, w warunkach demokratycznych i wolnego rynku – funkcja ta ma bardziej charakter informacyjno-ewidencyjny. Nie dotyczy bowiem sprawowania kontroli, ale polega na sygnalizowaniu pozytywnych lub negatywnych wyników procesów gospodarczych.

Prawo finansowe:
Można wyodrębnić trzy sposoby definiowania prawa finansowego:
1) sensu largo – gałąź prawa, która reguluje wszystkie zagadnienia związane z funkcjonowaniem systemu finansowego;
- ustrojowe
- materialnoprawne (np. rozwiązania prawnopodatkowe)
- formalnoprawne (np. przepisy prawa podatkowego – prawa i obowiązki stron stosunku prawnopodatkowego)
2) sensu stricto – prawo finansowe narodziło się z prawa skarbowości w okresie międzywojennym. Od 51 r. nie ma ministra skarbu i od tego czasu powstaje prawo finansowe. Dotyczy norm, które dotyczą budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz sposobu ich funkcjonowania.
3) prawo finansowe to odrębna gałąź prawa charakteryzująca się odrębnym przedmiotem regulacji, jakim jest stosunek prawno-finansowy.
Istniał też pogląd negujący pojęcie „prawa finansowego”, jako jednej gałęzi prawa. Autorzy tych poglądów wypowiadają się za odrębnym traktowaniem poszczególnych dziedzin prawa, uznawanych w warunkach gospodarki centralnie sterowanej za elementy składowe prawa finansowego (prawo budżetowe, podatkowe, celne, dewizowe i bankowe).
R. Sobczak uważał, że prawo finansowe to w połowie prawo cywilne i prawo administracyjne, gdyż jako podstawę przyjmował rodzaj normy prawnej.

Definicje:
1) prof. Ostrowski – normy prawa składające się na instytucje prawa przeznaczone wyłącznie do obsługi finansów państwa
2) prof. Harasymowicz – ogół norm regulujących działalność finansową, strukturę odpowiadającą rodzajowi stosunków finansowych
3) prof. Wójtowicz – gałąź prawa publicznego, która reguluje prowadzenie przez podmioty prawa publicznego działalności finansowej. Prawo ma charakter publiczny, gdyż oparte jest na władztwie finansowym podmiotów prawa publicznego.
4) Brzeziński – zespół norm prawnych regulujących funkcjonowanie finansów publicznych w danym państwie  w ten sposób pozwala odróżnić finanse publiczne od prywatnych
5) Szyrocki – pomiędzy pojęciami prawa finansowego i finansów publicznych jest więź przedmiotowa (wydatkowanie i gromadzenie środków)  prawo finansowe to zespół norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z gromadzeniem, wydatkowaniem i rozdzielaniem środków pieniężnych.

Źródła prawa finansowego:
- znaczenie szerokie  wszystkie normy, które w jakikolwiek sposób dotykają zagadnień związanych ze stosunkami prawno finansowymi.
- znaczenie wąskie  normy, które regulują przede wszystkim zagadnienia finansowe (np. ustawy podatkowe, ordynacja podatkowa – wątpliwości co do prawa bankowego)

Konstrukcja normy prawnej prawa finansowego:
Profesor Sobczak wyróżniał wśród norm prawa finansowego normy:
- odwołujące się do typowego sposobu regulacji stosunku administracyjnego (charakteryzujące się władztwem organów administracyjnych)
- mające charakter cywilistyczny
Podnosi się także iż, istnieją normy o charakterze karnym, np. ustawa karna skarbowa, regulacje związane ze stosowaniem rygorów prawa celnego, dewizowego i podatkowego. Przepisy te nie mają charakteru finansowego – charakter taki ma ich zakres regulacji opisywany dyspozycją. Przeważa jednak charakter karny, nie jest to szczególny typ norm prawa finansowego.
Norma administracyjna charakteryzuje się nierównością. Normy podatkowe oparte są właśnie na tym sposobie regulacji. Podmiot nie ma właściwie wpływu na kształtowanie decyzji podatkowej, może dążyć do jej rewizji, wzruszenia tylko poprzez określone procedury. Podmiot ma tylko teoretyczny wpływ poprzez przedstawienie organowi dokumentów, które może organ wziąć pod uwagę. Organ ma możność władczego wkraczania w sferę prawną adresata decyzji.
Normy o charakterze cywilnym zawarte są przede wszystkim w prawie bankowym, ubezpieczeniowym, regulują stosunki między przedsiębiorcami  tam wszędzie gdzie mamy stosunek równorzędności. Dowolność stosowania stosunku cywilnoprawnego ma jednak często ograniczony charakter  np. umowy adhezyjne. Ograniczenia wynikają z rodzaju produktu, zasad i mogą mieć też charakter natury obiektywnej.

Polityka finansowa i planowanie finansowe
Planowanie finansowe, definicja:
Ruśkowski, Kosikowski  zespół działań polegający na ustalaniu na przyszłość kształtowania wydatków, dochodów i nadawaniu im mocy wiążącej. Planowanie finansowe wyróżnia element dochodów i wydatków. Ta definicja powinna być uzupełniona, gdyż obecnie ustawa o finansach publicznych określa budżet jako wydatki i dochody, przychody i rozchody. W socjaliźmie plany miały charakter taki, że rozliczano z efektów, plany takie miały charakter rzeczowy i były realizowane w pewnym czasokresie  najczęściej 5 lat. W obecnej praktyce można spotkać się z programami finansowymi (o szerokim charakterze, nie-dyrektywne), projektami (pewne założenia bez mocy wiążącej) i prognozami (przewidywania).
Klasyfikacja:
* ze względu na czasokres obowiązywania:
- krótkoterminowy
- średnioterminowy (3-5 lat)
- długoterminowe (> 5 lat)
* ze względu na moc wiążącą:
- dyrektywne (posiadające moc wiążącą)
- analityczne (brak mocy wiążącej)
* ze względu na zakres podmiotowy bądź przedmiotowy:
- jednostkowe (dotyczące określonych grup podmiotów)
- analityczne (dotyczące określonego przedmiotu, bądź terytorium)
Obecnie de lege lata wyróżniamy:
- budżet państwa
- budżet jednostki samorządu terytorialnego
- założenia polityki pieniężnej
- bilans obrotu finansowego z zagranicą

Polityka finansowa:
Obejmuje procesy związane ze świadomym działaniem określonych podmiotów zmierzających do osiągnięcia określonych celów za pomocą instrumentów finansowych. Polityka finansowa wchodzi często w skład polityki innego rodzaju. Celem polityki finansowej jest skłonienie adresatów do podjęcia lub ograniczenia, zaniechania pewnych działań. Instrumentami są np. dotacje lub podatki.

Administracja finansów publicznych.
Administracja – organizowanie zadań, które odbywają się na podstawie norm prawnych, które realizuje się za pomocą czynności prawnych oraz czynności faktycznych. [Zorganizowana i celowa działalność nastawiona na realizację zadań przy pomocy środków o charakterze czynności prawnych bądź faktycznych).

Administracja finansów publicznych:
W znaczeniu podmiotowym administracja to organy, jednostki organizacyjne i inne podmioty, które zajmują się finansami publicznymi, czasem tylko w jakimś małym odcinku. Jest to pojęcie zbiorcze  obejmuje ogół działań związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy. Jest fragmentem publicznej działalności gospodarczej. Podmioty realizujące administrację finansów publicznych muszą być wyposażone w określone kompetencje, które są zróżnicowane w zależności od charakteru działań organu – mianowicie czy jest to zadanie główne czy poboczne.
Zasadniczo administracja finansów publicznych realizuje dwa zadania:
- kierowanie działalnością finansową
- realizowanie działalności finansowej
W zależności od tego dokonujemy podziału organów i innych jednostek na:
- organy zarządzające
- organy wykonujące (tzw. aparat wykonawczy)
Gdy chodzi o zarządzanie to w ramach tego działania pojawia się programowanie, planowanie finansowe i wreszcie kontrola finansowa. Natomiast gdy chodzi o aparat wykonawczy to mamy tutaj głównie organy finansowe, związane z konkretyzacją uprawnień i obowiązków finansowych podmiotów biernych Organy finansowe są powołane przez państwo, w zdecydowanej większości przez resort finansów.
Wśród organów i jednostek o innym charakterze należy wymienić Minister Skarbu, bank centralny.

Historia administracji finansów publicznych:
Administracja finansów publicznych sięga aż do czasów starożytnych, do czasów wprowadzenia przez Oktawiana Augusta zawodowej administracji skarbowej, gromadzącej środki pieniężne. Wcześniej istniała instytucja tzw. publikanina – tj. dzierżawcy podatków państwowych. W związku z tym, iż skarb państwa potrzebował stałego dopływu gotówki, a konsulowie nie chcieli ponosić kosztów administrowania to dokonywano dzierżawy prowincji. Polegało to na tym, że dzierżawca płacił co roku określoną sumę dla władcy, a resztę uzyskaną z prowincji zatrzymywał dla siebie. Doprowadziło to wiele prowincji do upadku.

Administracja finansów publicznych pojawia się na nowo wraz z kreacją monarchii europejskich, charakteryzując taki system należy wskazać iż dwie sfery: zarządzanie i wykonywanie były rozdzielone. Zarządzanie należało do monarchy, wykonywanie do różnego rodzaju urzędników. Duże znaczenie przypisuje się rozdziałowi finansów prywatnych monarchy od finansów państwa.
W okresie feudalizmu, gdy pozycja panującego słabła, coraz większą rolę odgrywali panowie feudalni. Pewną równowagę przywróciło pojawienie się instytucji parlamentu, którego genezy należy poszukiwać także w czynniku walki z niekontrolowanymi obciążeniami podatkowymi  wskazywało się, że tylko uprawnieni przedstawiciele stanów mogą nakładać na siebie podatki.

Szczególną uwagę należy poświęcić Francji. X-XII w. – zarząd należał do króla i jego rady, pobór dochodów przekazano prewotom, którzy w rzeczywistości byli dzierżawcami podatków publicznych. Już na tamtym etapie istniał organ kontroli – baliwowie. W XIV wieku stworzono Izbę Obrachunkową, kolegialny organ sądownictwa skarbowego. W XVI wieku powołano nadintententa finansów oraz urząd skarbnika Francji i sekretarza finansów – dla zrównoważenia nadintendenta. Urząd nadintendenta był pierwowzorem ministra finansów. Instytucja taka wykształciła się za czasów kardynała Richelieu, który to powołał zarząd generalnego kontrolera finansów, który praktycznie był ministerstwem finansów. Minister finansów w znaczeniu obecnym, wraz z resortem pojawił się w 1801 r. i przetrwał w niezmienionej formie do 1936. W skład jego kompetencji wchodziły także sprawy gospodarcze.

Na gruncie rozwoju niemal każdego kraju, można wyróżnić trzy istotne elementy rozwoju administracji finansów publicznych:
1) stworzenie sprawnego aparatu poboru podatków oraz sprawnego mechanizmu kontroli
2) specjalizacja aparatu poboru dochodów której zwieńczeniem było powołanie ministra finansów
3) pojawienie się organów spoza resortu finansów, wykonujących zadania z zakresu administracji finansów publicznych  na gruncie polskim  min. Skarbu, bank centralny, wcześniej minister przekształceń własnościowych.

W Polsce rozwój administracji finansów publicznych odbywał się według modelu europejskiego. Wcześniej pojawiły się pierwsze urzędy:
- wyższego stopnia: skarbnik oraz mincerz (urzędnik królewski zajmujący się kontrolą monety będącej w obiegu, jej wymianą i ściganiem oraz karaniem fałszerzy)
- niższego stopnia, wśród których można wyróżnić organy, z kompetencjami pobocznymi dotyczącymi finansów: wojewoda, kasztelan, wojski, organy których główną kompetencją były sprawy administracji finansów publicznych: poborcy, celnicy.
Próby ograniczenia władzy monarchy, także w zakresie administracji finansów publicznych pojawiły się już na przełomie XV i XVI w. W 1503 r. – powołano urząd szafarza. W 1525 r. pojawiły się urzędy podskarbich koronnego i nadwornego. Największe znaczenie miał jednak szafarz, powoływany przez Sejm, nawet wbrew woli króla. W tamtym czasie był to organ skarbowy sejmu zajmujący się głównie kontrolą sposobu wydatkowania pieniędzy z podatków nadzwyczajnych. W 1613 r.

gusia · Wysłany: Pon 13:18, 01 Mar 2010 Temat postu:

powołano w Radomiu Trybunał Skarbowy, jego skład pochodził połowicznie od króla, połowicznie od szlachty. Z czasem Trybunał przejął funkcję kontrolne, sprawozdania składali przed nim szafarze, dzierżawcy publiczni i inni urzędnicy skarbowi.
W XVII wieku następuje decentralizacja urzędów skarbowych – wiązano je z sejmikami ziemskimi. Istotne zmiany w wieku XVIII – 1764 r.  powołano Komisję Skarbu – pierwszy organ kolegialny. W jej skład wchodził podskarbi, dziewięciu komisarzy i prokurator. Podzielono państwo na prowincje – na czele urzędów prowincjonalnych stali superintendenci, im podlegali poborcy oraz dzierżawcy publiczni. Na gruncie Królestwa Kongresowego powołano Komisję Rządową Przychodów i Skarbu.
W czasie zaborów administracja finansów publicznych całkowicie została podporządkowana zaborcom.
W okresie 1914-18 Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała Ministra Skarbu (urząd przetrwał do 1951 r.  zastąpiony ministerstwem finansów). Zajmował się wydatkami, sprawami kredytowymi itp.
W 1917 roku powołano strukturę administracji – Ministra Skarbu i urzędy skarbowe. Wprowadzono system dwuinstancyjny:
I instancja: - urzędy kontroli skarbowej, izby celne, straż graniczna, urzędy akcyz i monopoli, urzędy skarbowe
II instancja – izba skarbowa i urząd celny
W 1951 r. zastąpiono ministra skarbu ministrem ds. finansów. W latach 80tych mówiło się, że zarządzanie zastąpiono sterowaniem (ręcznym). Całość kompetencji zarządzających przejęła Komisja Planowania (superministerstwo – pozostali ministrowie wykonywali jej polecenia). W 1981 r. zaczęła się reforma finansów publicznych – ten etap wiązany jest z profesorem Baką..

Struktura administracji finansów publicznych:

podmioty administracji finansów publicznych

realizujące zarządzanie finansami publicznymi realizujące wykonywanie zadań z zakresu fin. publ.

Organizacja administracji finansów publicznych oparta jest o dwie główne zasady:
a) specjalizację
b) terytorialność

ad a) Poszczególne organy działają w różnym zakresie przedmiotowym, właściwym dla specjalizacji, na gruncie doktryny wyróżnia się następujące sfery:
- budżet – fundusze celowe – cła – dewizy – daniny państwowe
ad b) Gdy chodzi o terytorialność to mamy tutaj do czynienia z dwiema sferami działania:
- ogólny zasięg działania – aparat Ministra Finansów, Komisja Nadzoru Bankowego
- konkretnego terytorium – urzędy i izby skarbowe, celne, regionalne izby obrachunkowe, administracja samorządu terytorialnego, wojewódzkie kolegia skarbowe, oddziały banku centralnego.

Gdy rozpatrujemy zakres działania ministra finansów, to trzeba tutaj odnotować zmiany wprowadzone w 1997 r. ustawą o działach administracji rządowej. Zdejmuje ona z ministra duży zakres odpowiedzialności. Do niego należy opracowanie i inicjacja działań, decyzje jednak podejmuje Rada Ministrów. Minister odpowiada w zakresie swoich obowiązków. Rozpatrując zakres działania Ministra Finansów należy wskazać trzy działy:
1) budżet (zagadnienia związane z opracowaniem, wykonywaniem, kontrolą realizacji budżetu państwa, również przygotowanie sprawozdania z wykonania budżetu państwa, minister zajmuje się systemem finansów – rozumianym szeroko, w którego skład wchodzi także bezpieczeństwo finansowe; zadaniem ministra jest także zarządzanie długiem publicznym)
2) finanse publiczne (realizacja wpływów z podatków i opłat, realizacja przepisów dotyczących ceł, zapewnienie realizacji należności Skarbu Państwa, opracowanie zasad rachunkowości obowiązujących jednostki sektora finansów publicznych i przedsiębiorstwa, kontrola skarbowa, kształtowanie cen, realizacja kontroli finansów i audytu wewnętrznego)
3) instytucje finansowe (banki, fundusze inwestycyjne, instytucje ubezpieczeniowe, kredytowe – również zadania nie związane z konkretnymi instytucjami  np. rynek obrotu ekonomicznego)

Urzędy i izby skarbowe:
Organami podatkowymi są Naczelnicy Urzędów i Dyrektorzy Izb.
Kompetencje organów:
- ustalanie, określanie i pobór należności podatkowych i niepodatkowych stanowiących należności budżetu
- rejestracja podatników
- kontrola podatkowa
- podział i przekazywanie dochodów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (do 2003 r. wpływy z tego tytułu – z wyjątkiem gmin – były niewielkie. Obecnie obejmuje wszystkie jednostki samorządu terytorialnego)
- uczestniczenie w ściganiu przestępstw karnoskarbowych
- prowadzenie postępowań wyjaśniających
- egzekucja
- rozstrzyganie w sprawach podatkowych
Dyrektor Izby:
- rozstrzyganie w I lub II instancji
- nadzór nad Urzędami Skarbowymi.
Urzędy i izby to organy wykonawcze ministra w zakresie gromadzenia środków finansowych.

Kontrola skarbowa.
Celem ochrony skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa. Kontrola dąży do zapewnienia realizacji decyzji podatkowych. Wszystkie państwowe osoby prawne są poddane kontroli skarbowej. Organami właściwymi są:
- Minister Finansów i Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (na szczeblu centralnym)
- dyrektor i inspektorzy.

Administracja celna.
Przepisy polskie mają charakter regulacji uzupełniających w stosunku do prawa wspólnotowego. Do 2002 r. funkcjonował Główny Urząd Ceł. Obecnie mamy dwa typy organów:
- dyrektor izby celnej
- naczelnik urzędu celnego
Pewne uprawnienia w zakresie administracji celnej przekazano ministrowi właściwemu ds. finansów. Największe uprawnienia skupia dyrektor izby celnej. Zadania dyrektora:
- indywidualne postępowanie w sprawach celnych
- polityka celna państwa
- nadzór nad naczelnikami
- organ rozstrzygający w I bądź II instancji
- kontrola i dozór celny
- ściganie wykroczeń i przestępstw karnoskarbowych związanych z prawem celnym
Zadania naczelnika:
- czynności związane z odprawami celnymi
Minister:
- sprawuje nadzór w sprawach celnych
- współuczestniczy w kształtowaniu polityki celnej
- realizuje budżet państwa w zakresie ustalonym dla organów celnych.

Wojewódzkie Kolegia Skarbowe.
Podstawowym zadaniem jest konsolidowanie i koordynowanie zadań związanych z realizacją polityki finansowej państwa. Najważniejszą rolę odgrywają w realizacji polityki celnej i podatkowej. W skład wchodzi: dyrektor izby skarbowej, naczelnik urzędu skarbowego, dyrektor izby celnej, naczelnik urzędu celnego, dyrektor kontroli skarbowej.

Administracja dewizowa.
Podmioty: Minister Finansów, Prezes NBP, w ograniczonym zakresie Rada Ministrów
Ustawa przewiduje nadzwyczajne ograniczenia dewizowe, w szczególnych przypadkach. Nie jest to instytucja nowa. W obecnych warunkach przesłankami mogą być:
- zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego
- problemy z utrzymaniem kursu walutowego.
Ustawa nie precyzuje na czym ma polegać to ograniczenie.
Minister Finansów:
- wydaje ogólne zezwolenie dewizowe – w formie rozporządzenia wymienia podmioty i sytuacje w jakich są zwolnione z ograniczeń dotyczących obrotu dewizowego. Zasadą jest swoboda obrotu, ale dopuszcza się możliwość ograniczeń.
- wydaje przepisy szczególne w postaci rozporządzenia dotyczącego obowiązków związanych z obrotem dewizowym.
Prezes NBP (i podporządkowane mu jednostki organizacyjne):
- kontrola dewizowa, która obejmuje także banki komercyjne, które dokonując pewnych czynności muszą dochować staranności związanej z bezpieczeństwem obrotu dewizowego
- wydaje indywidualne zezwolenia dewizowe

Administracja finansowa ministrów i urzędów centralnych.
Każda jednostka w randze ministerstwa posiada swój wewnętrzny aparat finansowy. Są dysponentami wydatków budżetowych. Na ogół mają status jednostek budżetowych, funkcjonują na podstawie uchwalanych corocznie planów finansowych. Podporządkowane są ogólnym zasadom wynikającym z ustaw (min. dot. rachunkowości).
Aparatem kontroli dysponuje Minister Finansów.

Dział II – Finanse publiczne

Poprzednia ustawa o finansach publicznych obowiązywała od 1 stycznia 1999 roku. Przechodziła ona liczne zmiany związane przede wszystkim z korektą błędów o charakterze metodologicznym i terminologicznym. Doktryna krytykowała szereg rozwiązań. Także wejście Polski do UE było jednym z powodów licznych nowelizacji. Ustawa o finansach publicznych z 1998 roku była pierwszym tego rodzaju aktem w Polsce, wcześniej mieliśmy ustawy budżetowe. Ustawa o finansach publicznych składała się z dwóch części:
1) regulacji dotyczących instytucji nowych w prawie polskim
2) zagadnienia dotyczące istniejących wcześniej regulacji
Obecnie ustawa ta została zniesiona i zastąpiona nową regulacją z 30 czerwca 2005 roku. Ustawa obejmuje sześć działów:
1) Zasady ogólne finansów publicznych
2) Państwowy dług publiczny
3) Budżet państwa
4) Budżet jednostki samorządu terytorialnego
5) Środki pochodzące z budżetu UE
6) Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe.
Doktrynalna klasyfikacja dochodów
kryteria podmiotowe (od kogo)
- pochodzące od osób fizycznych
- pochodzące od osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej (mające zdolność do nabywania praw lub zaciągania zobowiązań)
* ze względu na rodzaj budżetu:
- zasilające budżet państwa
- zasilające budżety samorządowe
* ze względu na funkcje:
- o charakterze zasadniczym (przede wszystkim o celu fiskalnym  podatki, opłaty, cła)
- o charakterze ubocznym (realizacja innych funkcji niż fiskalne, np. prewencję bądź represję  kary, mandaty, grzywny)
* ze względu na charakter ostateczny:
- bezzwrotne – raz wpłacony nie podlega zwrotowi (np. cło, opłaty  wyjątki: opłata skarbowa, podatek od czynności cywilnoprawnych)
- zwrotne – najczęściej są to świadczenia odpłatne (pożyczki i kredyty)
* kryterium odpłatności
- świadczenie o charakterze nieodpłatnym  nie pociągają obowiązku świadczenia wzajemnego
- o charakterze odpłatnym (np. opłaty)
Nie należy mylić tego podziału z ekwiwalentnością lub nieekwiwalentnością, choć według niektórych autorów jest to to samo. Wartość świadczenia nie zawsze jednak odpowiada np. opłacie.
* kryterium możliwości egzekwowania dochodu
- przymusowe
- dobrowolne
* ze względu na źródło występowania
- obligatoryjne (np. daninowe)
- fakultatywne (dochody związane z majątkiem gminy  wynajem nieruchomości, samoopodatkowanie się, podatek od psów  fakultatywność jeśli chodzi o pobór)
* ze względu na okoliczności pobierania dochodów
- zwyczajne (wiążą się z występowaniem normalnych, powtarzających się zdarzeń)
- nadzwyczajne (np. po II wojnie  podatek od nadzwyczajnego wzbogacenia wojennego)
* ze względu na częstotliwość pobierania
- dochody zwyczajne
- dochody sporadyczne
* ze względu na pochodzenie
- dochody własne (podstawowe)
- dochody zasilające (zewnętrzne)
* ze względu na położenie źródła
- pochodzące z kraju (najczęściej chodzi o miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu)
- pochodzące z zagranicy (kredyty udzielane przez banki zagraniczne, pożyczki od innych państw)

Cel pojęć finansów publicznych.
Przeznaczenie środków publicznych  zgodnie z art. 6 nowej ustawy środki publiczne przeznaczone mogą być na:
- wydatki publiczne (budżetowe)  powszechnie przyjmowana kategoria w doktrynie
- rozchody publiczne, w tym rozchody budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Pojęci rozchodów było krytykowane w doktrynie. Zwraca się uwagę na to, iż rozchody to nie to samo co wydatki. Rozchody mają charakter zwrotny! Podczas gdy wydatki charakteryzują się bezwzględnością i ostatecznością. Rozchodami publicznymi są:
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego;
5) pożyczki udzielone na finansowanie przejściowe zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej "prefinansowaniem"
6) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i płynnością
Nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych.
Pojęcia nadwyżki i deficytu sektora finansów publicznych są dwoma stronami tego samego „mechanizmu”. Generalnie dąży się do nadwyżki, jednakże w obecnych warunkach osiągnięcie nadwyżki nie jest w Polsce możliwe. Nadwyżki/deficytu sektora finansów publicznych nie należy utożsamiać z nadwyżką/deficytem budżetowym.
Definicja: Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy jednostkami tego sektora.
W momencie pojawienia się deficytu pojawia się także potrzeba jego pokrycia. Przepisy art. 8 i 9 określają czym są potrzeby pożyczkowe budżetu państwa oraz budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do:
1) sfinansowania deficytu budżetu państwa (konieczność zaciągnięcia zobowiązań na jego pokrycie)
2) spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań
3) sfinansowania udzielanych przez Skarb Państwa pożyczek
4) wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem Skarbu Państwa.
Gdy chodzi o potrzeby pożyczkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego to ustawa dodatkowo formułuje dodatkowe punkty odnośnie:
- prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;
- przeprowadzenia postępowania ostrożnościowego lub naprawczego, realizowanych na podstawie odrębnych przepisów.

Państwowy dług publiczny i dług Skarbu Państwa.
Państwowy dług publiczny jest pojęciem szerszym niż dług Skarbu Państwa. Gdy rozważamy stosunek długu publicznego do długu państwa to spotykamy się tutaj z dwiema koncepcjami:
- pojęcia te są tożsame
- nie należy tutaj wliczać długu jednostek samorządu terytorialnego (bo samorząd obejmuje sferę publiczną, ale nie państwową)
Definicje (art. 10): Przez państwowy dług publiczny rozumie się wartość nominalną zadłużenia jednostek sektora finansów publicznych ustaloną po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań pomiędzy jednostkami tego sektora.
Przez dług Skarbu Państwa rozumie się wartość nominalną zadłużenia Skarbu Państwa.
Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:
- wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne;
- zaciągniętych kredytów i pożyczek;
- przyjętych depozytów;
- wymagalnych zobowiązań:
a) jednostek budżetowych,
b) wynikających z ustaw i orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji oraz innych tytułów.

Jednostka sektora finansów publicznych.
Obecnie częściowo zarzucono dawny podział na sektor rządowy i samorządowy  ustawodawca wprowadził inną regułę klasyfikacyjną. Niezależnie od podziału podmiotów na rządowe i samorządowe ustawodawca zaliczył szereg innych podmiotów do sektora finansów publicznych. Na gruncie art. 4 nowej ustawy możemy wyróżnić:
1) podsektor rządowy, do którego zaliczamy: organy władzy publicznej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały, organy administracji rządowej, Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne oraz państwowe jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, państwowe fundusze celowe, państwowe szkoły wyższe, państwowe jednostki badawczo-rozwojowe, publiczne zakłady opieki zdrowotnej podsektora rządowego, państwowe instytucje kultury, Narodowy Fundusz Zdrowia (który nie jest finduszem celowym!) oraz inne państwowe osoby prawne z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.
2) podsektor samorządowy, do którego zaliczamy jednostki samorządu terytorialnego, ich organy oraz związki, samorządowe jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, samorządowe fundusze celowe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej podsektora samorządowego, samorządowe instytucje kultury, samorządowe osoby prawne inne niż banki, przedsiębiorstwa i spółki prawa handlowego
3) podsektor ubezpieczeń społecznych, do którego zaliczamy: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze.

Zasady publicznej gospodarki finansowej.
Zarówno na gruncie ustawy z 1998, jak i obecnie obowiązującej ustawy o finansach publicznych możemy wyróżnić dwie podstawowe zasady odnoszone do gospodarki środkami publicznymi:
- zasada jawności finansów publicznych
- zasada przejrzystości (szczegółowości) finansów publicznych
Co rozumiemy przez „zasady”? Mamy tutaj dwie grupy poglądów:
1) zasada – wzorzec – postulat kierowany do ustawodawcy, np. zasady budżetowe adresowane do ustawodawcy aby dobrze skalkulować budżet
2) zasada – reguła postępowania – posiadająca określone cechy skodyfikowane, jako normy w ustawie  są to normy a nie postulaty. Takie właśnie zasady ustanowiono w rozdziale 2 ustawy o finansach publicznych.
W toku rozważań nad tą kwestią trzeba zaznaczyć, że mamy do czynienia z nieco dziwną sytuacją. Otóż zasady jawności i przejrzystości były już dawno uznawane jako zasady budżetowe. Obecnie jednak ustawodawca odnosi je w ogóle do finansów publicznych  obejmują więc nie tylko budżet, ale także inne procesy związane publiczną gospodarką finansową.
Zasada jawności jest formą realizacji postulatu demokratycznego państwa prawnego, sprzyja stabilności finansów państwa. Przechodząc do unormowań.

Zasada jawności – głównie art. 12.
Ustawodawca postanawia, iż gospodarka środkami publicznymi jest jawna. W art. 12 ust 2 ustawodawca przedstawia aspekty jawności finansów publicznych:
1) jawność debat budżetowych – zarówno na etapie projektowania, jak i kontroli (debata nad wykonaniem budżetu). Odnosi się do budżetu państwa jak i budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Inne refleksy tego aspektu możemy odnaleźć w szeregu uregulowań o charakterze ogólniejszym  obowiązek spotykania się posłów, radnych z wyborcami, odpowiedni sposób publikowania budżetu w Dzienniku Ustaw, sprawozdania z wykonania budżetu w Monitorze Polskim.
2) podawanie do publicznej wiadomości kwot dotacji z budżetu i funduszy celowych, zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych, informacji o wykonaniu budżetu państwa w okresach miesięcznych; podawanie do publicznej wiadomości przez jednostki sektora finansów publicznych informacji dotyczących zadań i usług wykonywanych przez tą jednostkę
3) zapewnienie radnym dostępu do dokumentów inwentaryzacyjnych i kontrolnych
4) udostępnianie przez Narodowy Fundusz Zdrowia informacji o przychodach i kosztach oraz o świadczeniodawcach realizujących świadczenia zdrowotne, z którymi ten Fundusz zawarł umowy, o zakresie przedmiotowym tych umów oraz o sposobie ustalania ceny za zamówione świadczenia;
5) udostępnianie przez jednostki sektora finansów publicznych wykazu podmiotów spoza sektora finansów publicznych które w jakiś sposób otrzymały środki publiczne (dotacja, dofinansowanie, pożyczka)
6) udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek organizacyjnych należących do sektora finansów publicznych
7) podejmowanie, w głosowaniu jawnym, uchwał dotyczących gospodarowania środkami publicznymi.
Zasada ta nakłada także na Ministra Finansów obowiązek publikowania różnorodnych informacji w Monitorze Polskim w formie obwieszczenia m.in. kwotę i relacje do produktu krajowego brutto państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa.

Zasada przejrzystości. Jej treścią jest postulat by budżety były publikowane w odpowiedni i szczegółowy sposób oraz miały jasną systematykę. Jest to ważna sprawa z punktu widzenia struktury ekonomicznej budżetu. Zasada ta jest starsza niż jawność. Początków można się dopatrywać w 1215 kiedy król angielski Jan bez Ziemi musiał usystematyzować budżet, gdyż nie mógł nakładać podatków bez zgody baronów. Zasada ta stwarza warunki do wykonywania kontroli! Odpowiednia systematyka sprawia, iż łatwiej kontrolować.
Podstawowym wyrazem zasady przejrzystości jest art. 16, który stanowi o klasyfikacji budżetu na:
- działy i rozdziały (określające rodzaj działalności np. rolnictwo, szkolnictwo)
- paragrafy (określające rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku oraz środków zagranicznych)
Mamy jeszcze do czynienia z częściami, ale dotyczy to wyłącznie budżetu państwa. Części odpowiadają temu co jest elementem definicji budżetu  podmioty: organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli i ochrony prawa, sądy i trybunały  każdy z tych podmiotów ma „część”.
Z punktu widzenia podmiotowego najogólniejszą jednostką redakcyjną jest część, z punktu widzenia przedmiotowego jest to dział. Po uchwaleniu ustawy budżetowej należy przygotować układ wykonawczy budżetu. Każdy departament przekazuje taki układ Ministrowi Finansów. Co do budżetu jednostek samorządu terytorialnego to mamy tutaj rozwiązania analogiczne, z tym że nie występują tutaj „części”.

Zasady budżetowe:
Definicja budżetu państwa: Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów:
1) organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów kontroli i ochrony prawa;
2) sądów i trybunałów.
Definicja budżetu jednostki samorządu terytorialnego: Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki.
W XIX wieku wykształciło się szereg zasad związanych z budżetem. Każda z tych zasad łączy się z funkcjami finansów publicznych, zaliczamy do nich:
1) zasadę jawności
2) zasadę przejrzystości
3) zasadę równowagi budżetowej
4) zasadę zupełności budżetu
5) zasadę jedności budżetu (formalna i nieformalna)
6) zasada roczności (+ uprzedniości).

Zasada zupełności (powszechności) budżetu.
Nazwa ujęcia klasycznego odnosi się do rozumienia tej zasady w XIX w. Ujęcie współczesne to pojmowanie tej zasady obecnie. W klasycznym ujęciu zupełność jest realizowana przez to, że państwowe jednostki organizacyjne są związane z budżetem państwa, ogółem dochodów i wydatków, które ponoszą. Po wystąpieniu specjalizacji zadań, pojawiły się wątpliwości, czy można mówić o tej zasadzie, gdy jednostki dysponowały mieniem państwowym, ale budżetowały się samodzielnie.
W rozumieniu współczesnym zasada zupełności polega na tym, że wiążemy podmioty z budżetem dochodami i wydatkami, a nie ogółem dochodów i wydatków. W ramach tej zasady wyróżniamy dwa rodzaje jednostek
- per brutto (przekazywanie wszelkich uzyskiwanych dochodów do budżetu oraz pokrywanie wszystkich wydatków z budżetu)
- per netto (rozliczanie się z budżetem saldem swoich zysków)
Postulat zupełności budżetu jest podyktowany potrzebą zapewnienia szerokiej kontroli parlamentu nad finansami publicznymi, dysponowanie środkami poza budżetem rodzi niebezpieczeństwo wymknięcia się części publicznych środków spod takiej kontroli.
Zasada równowagi budżetowej.
Zmierza do tego aby zachować równowagę pomiędzy stroną dochodów i wydatków. Teoretycznie więc nadwyżka bądź deficyt budżetowy łamie tą zasadę. Uchwalenie budżetu z nadwyżką nie jest z reguły negatywnym zjawiskiem ekonomicznym, ale rodzi to problem w tym znaczeniu, że rządzący mogliby zmierzać do zagarnięcia tej części środków publicznych. Początkowo w państwach totalitarnych zmierzano do uchwalenia budżetów z nadwyżką, co miało świadczyć o sile państwa i jego dobrej kondycji. Zasada równowagi budżetowej obowiązywała w państwach socjalistycznych, na początku na Węgrzech (lata 70te). W gospodarkach rynkowych (Keynes) udowodniono, że budżet może być niezrównoważony  nie powoduje to automatycznie kryzysu finansów publicznych. Obecnie zasadę pojmujemy tak, że dopuszczamy istnienie deficytu, który winien być ustalany w sposób racjonalny, bezpieczny dla gospodarki, może być on nawet elementem pobudzenia gospodarki poprzez podejmowanie inwestycji. Zasada ta jest dążeniem do zbilansowania dochodów i wydatków. Refleksem tej zasady w ustawodawstwie jest dopuszczenie „potrzeb pożyczkowych” (co oznacza, że ustawodawca dopuszcza deficyt)  pośrednio ustawodawca dopuszcza deficyt w Konstytucji RP stanowiąc zakaz zmiany założonego w projekcie ustawy budżetowej deficytu przez Sejm oraz ustalając maksymalną wielkość państwowego długu publicznego na poziomie 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto.
W doktrynie (Ciałkowski) postuluje by równowagę rozumieć kompleksowo, nie tylko opierać się na wynikach budżetu, ale także zbierać informacje z wszystkich możliwych źródeł

Zasada jedności budżetu.
Zasada ta rozumiana jest dwojako:
- formalna jedność
- materialna jedność (merytoryczna, niefunduszowania)
Formalna jedność pojawiła się w XIX wieku. Rozumienie tej zasady od strony formalnej polega na tym, że ogół wydatków i dochodów państwa powinien być objęty jednym aktem prawnym  np. jednej ustawie budżetowej. Zasada ta obowiązywała ściśle w PRLu, na system budżetowy składały się budżety jednostkowe poszczególnych rad narodowych, jak i budżet centralny. Po przywróceniu w RP samorządu terytorialnego zasada jedności formalnej nie ma już zastosowania. Na gruncie światowym zasada ta ma zastosowanie w państwach małych bądź o nieskomplikowanej strukturze terytorialnej. Jednolitość w federacji może przejawiać się w tym, że jedność formalna istnieje pomiędzy poszczególnymi szczeblami – te budżety są spójne.
Czy można realizować zasadę jedności, jeżeli nie ma jedności formalnej? Doktryna przyjmuje, że tak!
Gdy chodzi o rozumienie jedności materialnej, zwane zasadą „wspólnego kotła”, bądź „jednego worka” to mamy na myśli rozwiązanie prawne polegające na tym, że środki publiczne wpływające do budżetu stanowią w nim jeden wspólny fundusz przeznaczony na różne wydatki publiczne  chodzi o to, że konkretnym źródłom dochodów nie odpowiadają konkretne kierunki wydatków. Nie ma np. tak, że VAT finansuje konkretny cel  np. promocję przedsiębiorczości. Nie ma więzi – to istota jedności materialnej.
Zasada funduszowania
Polega na przeciwieństwie jedności materialnej. Funduszowanie oznacza, że z konkretnych środków są funduszowane konkretne cele. To jest istota funduszu celowego, istnienie funduszy celowych osłabia jedność materialną budżetu, dlatego że fundusze celowe mają wypełniać określone zadania. Ok. 25% środków publicznych jest w funduszach! Obecnie istnieje ponad 20 takich funduszy. Im więcej jest funduszy celowych tym trudniej realizować zasadę jedności materialnej. NFZ jest funduszem celowym, ale nie w rozumieniu formalnym  ustawy o finansach publicznych. Zasada ta została podniesiona do rangi normy prawnej (dawniej art. 24, obecnie art. 31 Środki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.)
Zasada roczności.
Wyraża się tym, że:
1) akty prawne określają roczny termin budżetu (np. art. 95  budżet państwa to roczny plan finansowy..., art. 165 – analogicznie co do budżetu jednostki samorządu terytorialnego)
2) zasada ta oznacza, że środki publiczne będące rozchodami lub wydatkamie nie mogą być wydatkowane dłużej niż do 31.12.  z upływem roku budżetowego nie ma możliwości dysponowania środkami finansowymi z tego roku. Ustawa dopuszcza pewne wyjątki.
Odstępstwem od tej zasady są próby wydłużenia budżetu powyżej jednego roku.
W latach 70tych w województwie wrocławskim w gminach próbowano uchwalania budżetu na więcej niż rok, wywołało to negatywne skutki, gdyż nie da się wszystkiego przewidzieć.

Zasada uprzedniości budżetu:
W przeszłości od niej odstępowano. Zasada ta oznacza, że budżet powinien być uchwalany (jako akt prawny) przed datą jego wdrożenia. To jest teoria, gdyż w praktyce nie zawsze się tak udaje. Ustawodawca wskazuje jednak pewne granice, kiedy bez uchwalenia budżetu można wydatkować:
 w ciągu 4 miesięcy od wniesienia projektu prezydent może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu, jeżeli Sejm nie uchwali budżetu. Jest to przymus o charakterze konstytucyjno-politycznym. Przymusu finansowego nie ma.
Inaczej jest w jednostkach samorządu terytorialnego – tutaj nakłada się pewne obowiązki na radnych:
- budżet powinien być uchwalony do końca roku
- ostatecznie do 31 marca, jeśli nie jest możliwe uchwalenie wcześniej
- jeśli nie uda się uchwalić budżetu do 31 marca to Regionalna Izba Obrachunkowa ustala budżet dla danej jednostki w ramach jej obowiązkowych zadań własnych i zleconych.
RIO ma podobny obowiązek, gdy uchwała budżetowa dotknięta jest nieważnością.

Formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych.

Do sektora finansów publicznych art. 4 obowiązującej ustawy zalicza między innymi:
1) jednostki budżetowe
2) zakłady budżetowe
3) gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych
4) fundusze celowe
Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone jako państwowe lub samorządowe osoby prawne albo jako państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Ad 1) Jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, w tym działalności podstawowej. Podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy jednostki budżetowej. Rozliczają się z budżetem metodą per brutto. Jednostki budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno-prawną i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe jednostki budżetowe;
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe.
Jednostki takie charakteryzują się:
- brakiem niedoborów i deficytów
- zwolnieniem ze świadczeń publicznoprawnych
- brakiem wolnych środków finansowych
- nie tworzą funduszy celowych
- brak środków na finansowanie swoich wydatków w sposób zwrotny
- jeśli osiągają dochody to trudno związać je z ich działalnością
Jednostki budżetowe uzyskujące dochody z:
1) opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej;
2) spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej;
3) odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej
- mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych.
Natomiast państwowe jednostki budżetowe mogą gromadzić na rachunku dochodów własnych dochody uzyskiwane m.in. z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, określonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych, z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również za sprawdzanie kwalifikacji, z wpisów i wpłat z tytułu prowadzenia postępowań odwoławczych itd.
Źródła te mogą być przekazywane na rachunki własne, które są prowadzone fakultatywnie. O utworzeniu takiego rachunku decyduje kierownik właściwej jednostki, bądź w przypadku jednostek państwowych kierownik za zgodą właściwego organu centralnego.
Jednostki budżetowe dysponują środkami publicznymi, stosuje się wobec nich ustawę o zamówieniach publicznych. Środki z tytułu stosowania tej ustawy zasilają rachunki własne.
Dochody własne jednostek budżetowych wraz z odsetkami są przeznaczone na:
- sfinansowanie wydatków bieżących i inwestycyjnych
- cele wskazane przez darczyńcę
- remont lub odtworzenie mienia
Dochody własne wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczane na finansowanie wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem dodatkowego wynagrodzenia z wyjątkiem unormowania ustawy o Policji, która dopuszcza taką możliwość.
Państwowa jednostka budżetowa, która utworzyła rachunek własny odprowadza do budżetu państwa ustaloną na dzień 31 grudnia nadwyżkę dochodów własnych, uzyskanych z wyliczonych ustawowo źródeł, przekraczającą 1/6 planowanych na dany rok budżetowy wydatków finansowanych z dochodów własnych.
Wyjątkiem od reguły, że jednostka budżetowa nie tworzy funduszy celowych sformułowany jest w art. 23  Fundusze motywacyjne są środkami finansowymi gromadzonymi przez państwowe jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych, z części dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu przepadku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych. Fundusze motywacyjne są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy, którzy bezpośrednio przyczynili się do uzyskania dochodów budżetu państwa z ww. tytułów.

Ad 2) Zakładami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania i pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych. Są to np. izby wytrzeźwień, żłobki. Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.
Zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe, a także dotacje podmiotowe i dotacje celowe, a także dotacja na wyposażenie w środki obrotowe. Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50 % kosztów jego działalności.
Zakład budżetowy wpłaca do budżetu nadwyżki środków obrotowych, ustalone na koniec okresu rozliczeniowego.
Zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno-prawną i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe zakłady budżetowe;
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe.
W planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu. Organ założycielski może upoważnić kierownika zakładu do dokonywania innych zmian niż wymienione.

Ad 3) Gospodarstwem pomocniczym jednostki budżetowej jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.. Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych. Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, rachunek zysków i strat, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem. Gospodarstwo pomocnicze może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe oraz dotację na wyposażenie w środki obrotowe. Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku (jedyna forma organizacyjnoprawna gdzie pojawia się kategoria zysku!). W planie finansowym gospodarstwa pomocniczego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu.
Gospodarstwo pomocnicze tworzy, przekształca w inną formę organizacyjno-prawną i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody:
1) właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego, wojewody - w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
2) zarządu jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.
Kierownik państwowej jednostki budżetowej jest właściwy do podjęcia decyzji w zakresie inwestycji gospodarstwa pomocniczego tej jednostki.

Ad 4) Fundusz celowy to pojęcie szerokie, charakteryzujące się tym, że środki z określonych źródeł są przeznaczane na określony rodzaj wydatków. W rozumieniu ustawy o finansach publicznych  funduszem celowym jest fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz.
Minusem funduszy celowych jest fakt absorpcji środków publicznych i zmniejszania przez to wpływów budżetu. Nie są objęte zasadą roczności, niewykorzystane środki przechodzą na rok następny, mogą zaciągać zobowiązania, także zwrotne, podstawą ich funkcjonowania jest plan finansowy. Nadzór nad funduszem zależny jest od tego czy jest to rachunek (wtedy wyznaczony ustawą organ), czy osoba prawna (wtedy odpowiedni podmiot). Środkami funduszu dysponuje uprawniony ustawowo organ.
Spotykamy się też z funduszami, które mają charakter celowych, lecz nie należą do takich funduszy w rozumieniu ustawy o finansach publicznych  NFZ i bankowy fundusz gwarancyjny.

Zasady gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych

Środki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. Podstawową zasadą gospodarki finansowej jest więc zasada niefunduszowania, wszelkie wyjątki muszą być wprowadzone przepisami rangi ustawowej.
Prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje ogółowi podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej  ustawodawca nie określa tych zadań  chodzi o zadania państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, które mogą być realizowane przez np. przedsiębiorstwa.
Podmiot wnioskujący o przyznanie środków publicznych na realizację wyodrębnionego zadania powinien przedstawić ofertę wykonania zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, gwarantującą wykonanie zadania w sposób efektywny, oszczędny i terminowy.
Sposób rozumienia dochodów i wydatków oraz przychodów i kosztów:
dochody - stanowią prognozy ich wielkości;
wydatki - stanowią nieprzekraczalny limit.
przychody - stanowią prognozy ich wielkości;
koszty - mogą ulec zwiększeniu, jeżeli:
a) zrealizowano przychody własne wyższe od prognozowanych,
b) zwiększenie kosztów nie spowoduje zwiększenia dotacji z budżetu oraz nie zmniejszy wielkości planowanych wpłat do budżetu albo zysków oraz planowanego stanu środków obrotowych na dzień 31 grudnia roku objętego planowaniem.
Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa wobec osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec państwa  wiąże się to z prognostycznym charakterem dochodów i wydatków
Wyjątek: nie stosuje się tej zasady do wydatków budżetu państwa na subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego.
Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokości ustalonych w ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego i w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych. Wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów zasada celowości i zasada efektywności
Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.  zasada legalności
Wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób umożliwiający terminową realizację zadań  zasada terminowości.
Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych.

Procedury oszczędnościowe i sanacyjne.

obowiązki nałożone głównie na Radę Ministrów jeżeli PKB jest mniejszy niż planowane wydatki:
 I próg – 50 – 55%, - procedura ostrożnościowa  uchwalenie budżetu, w którym relacja deficytu budżetu do dochodów budżetu nie może być wyższa niż analogiczna relacja z roku bieżącego.
 II próg – 55 – 60% - to nie jest już w zasadzie procedura oszczędnościowa, tylko konieczność ustalenia przez Radę Ministrów „programu sanacyjnego”, określającego przyczyny tego stanu, program przedsięwzięć działających długofalowo, a nie doraźnie rozwiązujących problem i trzyletniej prognozy (czy da się nie tylko usunąć zagrożenie, ale i ustabilizować stan właściwy); dotychczas te procedury nie były stosowane,
 III próg – 60% i więcej  zakaz udzielania poręczeń i gwarancji, przedstawienie programu sanacyjnego, w projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok budżetowy oraz w uchwalonych budżetach jednostek samorządu terytorialnego kwota wydatków jest równa lub niższa od kwoty dochodów.
Przepisów o procedurach ostrożnościowych i sanacyjnych nie stosuje się w przypadku wprowadzenia:
1) stanu wojennego;
2) stanu wyjątkowego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) stanu klęski żywiołowej na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Sanacja – niepoprawnie używane określenie, ale ustawodawca używa go jako „uzdrowienie” budżetu czy finansów publicznych.

Biedroneczka · Wysłany: Pon 13:53, 01 Mar 2010 Temat postu:

to sa pytania egzaminacyjne czy jakies opracowanie Smile

? bo tyle tego jest ze juz nie wiem czego sie uczyc Smile

@kalabuziaczek@ · Wysłany: Pon 13:59, 01 Mar 2010 Temat postu:

hehe przedmiot nie do ogarnięcia Rolling Eyes